توضیحات سیروس مقدم در مورد خرس پایتخت؛ نخواستیم حتی ذره‌ای استرس به خرس وارد شود؛ با احترام و مراقبت از او پذیرایی کردیم و با عسل و ماهی بدرقه‌اش کردیم!

 در سکانس خرس سریال «پایتخت» سیروس مقدم کارگردان مجموعه توضیح داد که برای جلوگیری از وارد شدن هرگونه آسیب روحی یا جسمی به خرس تیم تولید به محل نگهداری حیوان در اصفهان رفتند و با احترام کامل از او فیلم‌برداری کردند. ماکتی بزرگ از کمپر ساخته شد، ۱۲ دوربین برای ثبت حرکات خرس کار گذاشته شد و با استفاده از خوراکی‌هایی مانند عسل و ماهی حرکات طبیعی او ضبط شد. سپس این تصاویر با بازی بازیگران و جلوه‌های ویژه تلفیق شد تا سکانسی واقع‌گرایانه و پرهیجان خلق شود.

به گزارش دیدبان اقتصاد به نقل از همشهری آنلاین سکانس خرس در «پایتخت» به گونه‌ای گرفته شد که همه سکانس‌های حیوانات در تمام دنیا گرفته می‌شوند. فیلم «از گوربرگشته» را نگاه کنید، یا دیگر فیلم‌های این چنینی مدل و فرمول مشخصی دارند و ما هم از تجاربی استفاده کردیم که در تمام دنیا استفاده شده است. چیزی من‌درآوردی وجود نداشت. طبیعی است که یک حیوان رفتار خودش را دارد، عادات و آداب خودش را دارد. هیچ وقت حیوان، به خصوص حیوانی مثل خرس، این‌گونه نیست که آموزش پذیر باشد. کار خودش را می‌کند، گرسنه می‌شود غذا را با سبک خودش می‌خورد، نه با سبک دیگری. به همین دلیل، ما از تجربه‌ای که در تمام دنیا شده بود، استفاده کردیم. یعنی ماکتی ساختیم که ابعادش از این اتوبوسی که داریم اندکی بزرگ‌تر بود تا جای دوربین‌های متعدد داشته باشیم و بتوانیم در واقع خرسی را که می‌چرخد در این کمپ دنبال کنیم.

یک بار ما این سازه را در شیرگاه ساختیم و قرار بود خرس را بیاوریم آنجا و فیلمبرداری کنیم اما به این نتیجه رسیدیم که این کار را نکنیم. بهتر است به جای اینکه خرس بیاید پیش ما، ما برویم مهمان خرس شویم چون جانور ممکن است که تغییر دما اذیتش کند و آسیب ببیند. ۱۰ ساعت در ماشین برود و بیاید و این باعث شود آسیب روحی ببیند. نور زیاد ممکن است ناگهان عصبی‌اش کند و همه این موارد باعث شد ما به اصفهان و مکانی که خرس مورد نظر آنجا بود برویم. عین این سازه در اصفهان دوباره توسط پیمان قانع ساخته شد و خرس با عزت و احترام از جایی که زندگی می‌کرد، توسط مسئولان شهرداری آن مکان و محیط زیست، وارد دکور ما شد و ما با ۱۲ تا دوربین هر کاری که خرس انجام داد ضبط کردیم. کاری کردیم که خودش برای خودش حرکت کند. مثلاً نقطه‌ای را که می‌خواستیم سر کودک یعنی سالار را بود کند ظرف عسل گذاشتیم. آنچه که در تصویر دیده می‌شود که نزدیک بچه شده است در واقع عسل را بو می‌کند. یا برایش ماهی قرار دادیم.

فکر می‌کنم دو تا سه ساعت آنجا بود و بعد هم خوابید و کار تمام شد. بعد از آن کار امیر ولی‌خانی مسئول جلوه‌های ویژه بصری شروع می‌شد که بر اساس آن در واقع بک‌گراند ساخت چون اینها همه در پرده سبز گرفته شده‌اند. ما در همه جا دوربین گذاشتیم و مثلاً برای قسمتی که لیس می‌زند هم دوربین کاشتیم. از شیشه‌های نشکن استفاده شد تا صورت او واضح دیده شود. قسمت‌هایی که بلند می‌شود و با نقی مواجهه دارد غذا آویزان کردیم و درواقع خرس برای این غذاها بلند می‌شود. بعد همه اینها با تصاویر اصلی جایگزین شد. در پایان هم با میشکا یعنی خرس مورد نظر خداحافظی کردیم. این سکانس برای خود من تجربه‌ای تازه بود.

و بعد این تصاویر با ری‌اکشن بازیگران هماهنگ شد؟

تصاویری از خرس واقعی در ماکت کمپر که توسط پیمان قانع ساخته شده بود در اصفهان فیلمبرداری شد سپس این تصاویر در کمپر واقعی در مشهد با بازیگران اصلی ضبط شده و اکشن‌ها و ری اکشن‌های آنها به حمله خرس گرفته شد. اینجا از خرسی استفاده شد که تصاویرش با حضور یک بازیگر تئاتر و تن‌پوش خرسی که بر تن‌دار داشت، گرفته شد. تن پوش خرس نیز توسط عادل بزدوده ساخته شده بود. مرحله بعد اضافه شدن بک گراندها و فوتیج ها به تصویر و تحویل آنها به مسئول جلوه‌های کامپیوتری امیر ولی‌خانی بود که در تمامی مراحل ساخت صحنه خرس در اصفهان مشهد و شمال کشور کنار ما بود.

سپس سخت‌ترین و پیچیده‌ترین بخش کار که تدوین و نظم بخشیدن به پلان‌های گرفته شده توسط ۱۲ دوربین در ۲ مرحله بود آغاز شد. تصاویر متعدد و پراکنده و تلفیق پلان‌های خرس واقعی با اکشن بازیگرانی که مجزا صحنه را اجرا کرده بودند و پلان‌های تن‌پوش خرس و جزییات سخت دیگر به دست خشایار موحدیان تدوینگر مجموعه رسید. به این ترتیب سکانس خرس که کم نظیر و شگفت انگیز بود شکل گرفت، سپس موسیقی و صداگذاری درخشان هم آن را باورپذیرتر کرد. این نکته را هم بگویم که هدایت و مهیا کردن شرایط این مسیر سخت توسط تهیه کننده و تیم تولید با مدیریت علیرضا نجف‌زاده مدیر پروژه میسر شد.

فکر می‌کنم خیلی بهتر از سکانس گراز در آمد. شاید طراحی بیشتری برایش شد و زحمت بیشتری کشیده شده بود.

حضور گراز موقعیت دراماتیک خاصی نداشت، فقط آن لحظه‌ای که به نقی می‌زد و او هوا می‌رفت این موقعیت ایجاد شد اما خرس بار دراماتیکی زیادی داشت. بالای سر بازیگران رفت و این خیلی کار سختی بود. پیش‌بینی صاحبش خیلی درست بود که هر نقطه‌ای که لازم است مکث کند، عسل بگذاریم. برای گراز بیشتر می‌خواستیم یک شروع داشته باشیم و تمام تجربه صحنه گراز را در صحنه خرس کامل کردیم.